پژوهشی در «قواعد فقهی قرآن و گسترۀ آن»
author
Abstract:
قرآن کریم اولین منبع تشریع احکام شرعی به‌شمار می‌رود که همۀ احکام مورد نیاز بشر را دربر دارد؛ ولی از آنجا که همۀ این احکام در قرآن به‌صورت صریح و جزیی بیان نشده‌اند، باید این احکام را در روش‌های دیگر بیان قرآن جست‌وجو کرد و یکی از این روش‌ها، بیان احکام فقهی در قالب قواعد عام و کلی است که از آنها در اصطلاح فقه با عنوان «قواعد فقهی» یاد می‌شود. بر این اساس، فقیهان اسلامی در استنباط احکام شرعی قرآن، افزون بر استناد به آیات مربوط به احکام خاص و جزیی، قواعد عام و کلی متعددی را نیز از قرآن استخراج و وارد حوزۀ فقه کردهاند و این تلاش‌ها هرچند ارزشمند بوده و ثمرات فراوانی را در پی داشته است، از یک سو همۀ قواعد عام و کلی قرآن نیست و در قرآن آیات دیگری نیز وجود دارد که شاید به‌عنوان مستند قواعد فقهی جدید استفاده شود و از سویی، در حد ظرفیت این قواعد از آنها در فقه استفاده نشده است و موضوعات دیگری نیز در فقه وجود دارد که می‌توان حکم شرعی آنها را با استناد به این قواعد تبیین کرد. از این‌رو، در این پژوهش ضمن اشاره به ادلۀ استخراج قواعد فقهی از قرآن کریم، برخی از قواعد جدیدی که می‌توان آنها را از آیات قرآن استخراج کرد و نیز موضوعات دیگری که می‌توان حکم شرعی آنها را با استناد به قواعد فقهی موجود تبیین کرد؛ با ارائۀ مستندات قرآنی آنها، بیان و ارائه شده است.
similar resources
قرآن، گسترۀ معانی و رابطۀ آن با جاودانگی
پاسخگویی قرآن به نیازه های روز و اعتقاد به جاودانگی و ابدیت آن از باورهای مسلمانان است. این باور، اندیشمندان مسلمان را بر آن داشته تا درباره مسئله «چگونگی پاسخگویی قرآن در گسترۀ زمان ها و جاودانگی آن» بحث کنند و پاسخ های مطلوب و عقل پسندی ارائه دهند. این بررسی ها به نتایج و نکات ارزشمندی منتهی شده است، به یقین یکی از نکات مهم، مسئله گسترۀ معانی آیات قرآنی است که می تواند پاسخگوی این نیازها باشد...
full textقرآن، گسترۀ معانی و رابطۀ آن با جاودانگی
پاسخگویی قرآن به نیازه های روز و اعتقاد به جاودانگی و ابدیت آن از باورهای مسلمانان است. این باور، اندیشمندان مسلمان را بر آن داشته تا درباره مسئله «چگونگی پاسخگویی قرآن در گسترۀ زمان ها و جاودانگی آن» بحث کنند و پاسخ های مطلوب و عقل پسندی ارائه دهند. این بررسی ها به نتایج و نکات ارزشمندی منتهی شده است، به یقین یکی از نکات مهم، مسئله گسترۀ معانی آیات قرآنی است که می تواند پاسخگوی این نیازها باشد...
full textبررسی تفاوت مسائل اصولی و قواعد فقهی
هر یک از بزرگان علم اصول، با تمرکز بر نکته‌ای سعی کردهاند که تمایزی را بین قواعد فقهی و مسائل اصولی پیدا کنند. مرحوم آخوند با تکیه بر میزان شیوع این مسائل در «ابواب فقهی»، مرحوم خویی با توجه به «حکمیه» یا «موضوعیه» بودن شبهه در یکی از نظریات خود و عنایت به تفاوت «استنباط» و «تطبیق» در نظریه دیگر، مرحوم حکیم با پیش کشیدن «توقف هر یک از مسائل بر دیگری و عدم آن»، مرحوم نائینی با موضوعیت دادن...
full textدادرسی غیابی در پرتو قواعد فقهی
دادرسی غیابی، نوعی از دادرسی است که در غیاب مدّعی‌علیه، به موضوع دعوی، رسیدگی شده و در پایان حکم غیابی صادر می‌شود. اگر یکی از طرفین دعوا غایب باشد، از طریق دادرسی غیابی، در فقه با استناد به آیات و روایات از معصومین علیهم‌السلام و نیز وضع قوانینی در حقوق، این غیبت مانعی جهت احقاق حق و اجرای عدالت ایجاد نمی‌کند. این رسیدگی به صورت مطلق و بدون شرط نیست، بلکه برای جلوگیری از ضرر و زیان احتمالی مدّعی...
full textپژوهشی در «جامعیت تشریعی قرآن کریم و راهکارهای تبیین آن»
از مباحث مهم مطرح در مورد قرآن کریم، موضوع جامعیت این کتاب الهی نسبت به احکام شرعی موردنیاز بشر تا قیامت است که مفسران و فقیهان اسلامی نظریات مختلفی را در ارتباط با این موضوع مطرح کردهاند. برخی در این زمینه افراط کردهاند و قرآن را جامع همۀ احکام موردنیاز انسان‌ها اعم از احکام کلی و جزیی دانسته‌اند که با وجود آن به سنت معصومان (ع) نیازی نیست و برخی نیز راه تفریط رفته‌اند و شبهۀ تشریعی نبودن...
full textMy Resources
Journal title
volume 12 issue 1
pages 37- 72
publication date 2016-03-20
By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.
Keywords
Hosted on Doprax cloud platform doprax.com
copyright © 2015-2023